FC Groningen: Trots van het Noorden, Hart van de Gemeente

Stel je voor: FC Groningen als dé club die niet alleen schittert op het veld, maar ook de regio samenbrengt in een krachtig netwerk van sport, onderwijs, bedrijfsleven, duurzaamheid en gemeenschap. Dit visiedocument schetst een ambitieuze en inspirerende toekomst waarin de club, diep geworteld in Noord-Nederland, zich ontwikkelt tot een community-club die verder gaat dan voetbal. Het draait om samenwerking, duurzaamheid, en inclusiviteit, met plannen voor nieuwe trainingscomplexen, een mini-stadion voor vrouwen en jeugd, en maatschappelijke projecten die de regio versterken.

Van het terugbrengen van het Oosterpark-gevoel in een modern stadion tot de lancering van duurzame initiatieven en sociale programma’s die jongeren, nieuwkomers en de regio zelf sterker maken – FC Groningen wil de trots van het Noorden zijn en blijven. Dit is jouw kans om mee te bouwen aan iets groots. Samen kunnen we de toekomst van FC Groningen, en de gemeenschap die het draagt, vormgeven.

Lees verder en ontdek hoe jij kunt bijdragen aan de mooiste toekomst voor FC Groningen!

Inleiding

Als het aan mij ligt staat FC Groningen aan de vooravond van een nieuwe koers. De club ambieert om zich te positioneren als een échte community-club – een voetbalclub die diepgeworteld is in de regio en gedragen wordt door haar mensen. Inspiratie hiervoor vinden we bijvoorbeeld bij Union Berlin en FC St. Pauli. Zo wisten de fans van Union Berlin hun club door moeilijke tijden te loodsen: in 2004 doneerden ze massaal bloed en schonken de vergoeding aan de clubkas, en in 2008-2009 werkten duizenden supporters 140.000 uren vrijwillig om het stadion eigenhandig te verbouwen. In Hamburg heeft FC St. Pauli zich ontwikkeld tot een maatschappelijk icoon, met principes die verankerd zijn in sociale verantwoordelijkheid en betrokkenheid bij de wijk. Dát soort verbondenheid en toewijding vormen mijn inspiratiebron.

Ook FC Groningen heeft van oudsher een sterke band met stad en ommeland. In het historische Oosterparkstadion – gelegen midden in de volkswijk – leefde de buurt op wanneer er werd gevoetbald. “Het Oosterpark wás FC Groningen. De meute supporters kwamen van alle kanten en de wijk bloeide helemaal op als FC Groningen thuis speelde”. Die verbindende kracht van sport wil ik nog meer oppakken en versterken. Dit visiedocument beschrijft hoe FC Groningen zich de komende jaren kan ontwikkelen tot het kloppende hart van de gemeenschap: een club die meer is dan voetbal alleen, een platform waar sport, onderwijs, bedrijfsleven en samenleving samenkomen.

Ik schets hieronder een inspirerende toekomstvisie en missie voor de club, en presenteer een aantal strategische projecten die deze visie concreet vormgeven. Deze plannen variëren van infrastructuur – zoals een nieuw trainingscomplex en een opleidingsstadion – tot maatschappelijke programma’s op het gebied van duurzaamheid, inclusie en educatie. FC Groningen wil samen met supporters, gemeente, investeerders en maatschappelijke partners de schouders eronder zetten. Alleen samen kunnen we van FC Groningen een club maken die niet alleen sportief succes nastreeft, maar ook sociaal-maatschappelijke impact heeft in Noord-Nederland.

Dit document is opgesteld in de wij-vorm, zodat we ons allemaal betrokken voelen bij de inhoud. De club FC Groningen, de directie, de RVC en de houdstermaatschappij van de aandelen hebben geen invloed gehad op deze visie; het is niet vanuit de club geschreven. Deze visie is ontstaan op basis van gesprekken, mijn eigen werkzaamheden en persoonlijke inzichten.​

Ik deel dit nu met jullie naar aanleiding van de presentatie van Nij-Begun, waarin sport en topsport geen onderdeel zijn van de gepresenteerde plannen. De economische agenda, maar ook de provincie Groningen baseert zich op basis van onderzoek door een onderzoeksbureau van buiten de regio. Het rapport is veel te algemeen en niet kloppend bij onze situatie. Sport heeft nagenoeg geen plek in het rapport. Ik beschouw dit als een gemiste kans, omdat sport in Groningen juist een grote rol speelt en in de toekomst zal blijven spelen. De waarde van onder andere voetbal is enorm groot en biedt ons de mogelijkheid om gezamenlijk grote uitdagingen aan te pakken en kansen te benutten die volgens mij voor het oprapen liggen.​ Tevens is het beoefenen van sport en het kijken naar topsport (met gemiddeld 60.000 mensen per maand) juist een enorm grote speler in de vrijetijdseconomie.

De kennis en uitvoering liggen bij alle partijen die ik beschrijf; bij jullie allen. Groningen kan dit, wij kunnen dit. Het is tijd om samen te werken en actie te ondernemen.

Samen zijn wij (FC) Groningen

Visie en Missie

Visie: FC Groningen is in 2030 niet alleen sportief succesvol, maar vooral een verbindende kracht in de regio. Wij zien een toekomst voor ons waarin de club fungeert als een spil tussen sport, onderwijs, bedrijfsleven en samenleving. Het stadion en de trainingscomplexen vormen ontmoetingsplekken waar iedereen – van jong tot oud, van Stad tot Ommeland – zich thuis voelt. We koesteren de passie van onze supporters en benutten die energie om ook buiten het veld verschil te maken: in wijken, op scholen en bij bedrijven. Onze droom is een Trots van het Noorden die gedragen wordt door de noorderlingen zelf, een club die bijdraagt aan een gezonde, inclusieve, duurzame, maar vooral die echte Groningse samenleving. Iets wat we in mijn ogen steeds meer van afwijken en loslaten. Doodzonde en schadelijk voor Groningen. Terug naar wie we zijn en hoe we doen.

Missie: Om deze visie te bereiken, moeten we een duidelijke missie formuleren. Wij zetten ons in om voetbal te gebruiken als middel om mensen te verbinden en vooruit te helpen. Concreet betekent dit dat we:

  • Samenwerken met lokale partners in onderwijs en bedrijfsleven om kansen te creëren voor talentontwikkeling, werkgelegenheid en kennisdeling.
  • Vooroplopen in duurzaamheid binnen de sport, zodat onze accommodaties en activiteiten een positieve impact hebben op milieu en klimaat.
  • Iedereen betrekken bij de club: ongeacht achtergrond of herkomst krijgt men de kans om deel uit te maken van FC Groningen, bijvoorbeeld via maatschappelijke projecten, vrijwilligerswerk of sportdeelname.
  • Presteren op het veld met herkenbaar, hardwerkend voetbal dat de regio trots maakt, terwijl we buiten het veld net zo ambitieus zijn in maatschappelijke doelstellingen.

We hanteren hierbij kernwaarden als aanpakken, toegankelijkheid, trots en samen. FC Groningen wil een omgeving creëren waarin persoonlijke groei en gemeenschapsgevoel hand in hand gaan – “samen worden we groter”, om met ons clubmotto te spreken. Dit visiedocument vertaalt die missie in concrete projecten en plannen.

Strategische Projecten

Om de visie tastbaar te maken, zet we in op een aantal strategische projecten. Deze projecten geven richting aan onze ontwikkeling tot community-club en bieden aanknopingspunten voor samenwerking met gemeente, investeerders en maatschappelijke organisaties. Hieronder lichten we de belangrijkste initiatieven toe.

Het Nieuwe Sporthart bij Meerstad:

Trainingscomplex FC Groningen“Fort Rabenhaupt”

Eén van de pijlers onder de nieuwe koers is de realisatie van een modern trainingscomplex in Meerstad, het snelgroeiende stadsdeel ten oosten van Groningen. Het huidige sportpark in Corpus den Hoorn barst uit zijn voegen en biedt onvoldoende ruimte voor alle teams. Meerstad daarentegen biedt ons de kans om alle elftallen – van eerste elftal tot jeugdopleiding – op één campus te clusteren.  Hiermee geven wij de breedtesporten op Corpus den Hoorn ruimte om te groeien.

Het complex wordt meer dan een verzameling van velden alleen. Naast trainingsfaciliteiten voor heren 1, Jong FC Groningen, de nieuwe vrouwen tak en de jeugd, komt er bijvoorbeeld een onderwijs- en kenniscentrum op het terrein. We zoeken samenwerking met onderwijsinstellingen zoals de Hanzehogeschool, Alfa-college en Noorderpoort: denk aan sportopleidingen, onderzoeksprojecten en stageplaatsen op de campus. Daarnaast kan de accommodatie gedeeld worden met amateurverenigingen en de buurt voor evenementen, zodat het bruist van de activiteiten.

Duurzaamheid staat hoog in het vaandel bij de ontwikkeling. Het complex in Meerstad moet een voorbeeld van circulaire bouw en energieneutraliteit worden. We onderzoeken de toepassing van lokale, biobased bouwmaterialen – in samenwerking met regionale innovatieve bedrijven zoals HempFlax. Boeren in Groningen telen bijvoorbeeld hennep dat door HempFlax in Oude Pekela wordt verwerkt tot isolatiemateriaal; zulke materialen kunnen we inzetten om onze gebouwen te verduurzamen. Verder willen we het complex uitrusten met zonnepanelen, warmtepompen en waar mogelijk met windenergie, zodat we onze eigen groene stroom opwekken. Waterberging en natuur inclusief bouwen (groene veldranden, biodiversiteit) krijgen ook aandacht. Zo wordt het trainingscentrum niet alleen het sportieve hart, maar ook het groene hart van de club.

De gemeente heeft al aangegeven open te staan voor het meedenken over een alternatief voor Corpus den Hoorn, en we rekenen op een gezamenlijke aanpak om dit mogelijk te maken. Eenmaal gerealiseerd zal het trainingscomplex Fort Rabenhaupt decennialang de thuisbasis zijn waar we talenten opleiden, topsport faciliteren, gemeenschap verwelkomen en strijders het Groningen DNA gaan ademen.

Klein stadion Oosterpark voor vrouwen en jeugd

FC Groningen keert terug naar zijn wortels. We willen een mini stadion Oosterpark creëren op het nieuwe trainingscomplex, bedoeld als thuisbasis voor het vrouwenelftal en ons hoogste jeugdteam (O21). Hiermee geven we invulling aan een lang gekoesterde wens van veel supporters  “het gevoel” van het Oosterpark  Het sentiment met het verdwijnen van het oude willen we ombuigen naar een nieuw hoofdstuk: een modern mini-stadion dat eer doet aan de historie en dat gevoel, die basis willen we meegeven aan alle FC Groningen spelers en de supporters van de toekomst.

Dit stadionnetje, met een capaciteit van pakweg 3.000 tot 5.000 plaatsen, wordt een intieme voetbaltempel om op een laagdrempelige manier wedstrijden te kunnen bezoeken. Onze ambitie is dat Vrouwen 1 er hun competitieduels gaan spelen. Daarnaast kan Jong FC Groningen/O21 er spelen, zodat ook onze aanstormende talenten in een echte wedstrijdambiance ervaring opdoen. Het stadion zal voorzien zijn van alle basisfaciliteiten en een paar kleine tribunes, in de geest van het roemruchte stadion Oosterpark. We denken na over slimme, duurzame bouw: mogelijk (deels) modulair en met gebruik van gerecyclede materialen uit het oude Oosterparkstadion (voor zover nog beschikbaar) of andere circulaire bronnen. Tevens gaan wij dit grotendeels zelf met elkaar aanleggen. A la Union Berlin.

Dit project vraagt nauwe samenwerking tussen de Gemeente Groningen en FC Groningen. Als alles vlot verloopt is het haalbaar om in 2026 de eerste wedstrijd in het nieuwe stadion Oosterpark te spelen. Daarmee verbinden we onze glorieuze geschiedenis met de toekomst van het vrouwen- en jeugdvoetbal.

Maar we gaan verder dan alleen voetbal.  Deze visie is namelijk ook bedoeld om andere casussen die gebaat zijn bij snelle acties vlot te trekken. De ijsbaan en ijshockeyhal bij Kardinge is aan vervanging toe. De discussie van de laatste maanden gaat over het behoud van de ijs faciliteiten op Kardinge. Ik zeg al maanden dat de ijs faciliteiten ook naar Meerstad moeten. Laat het een integraal onderdeel zijn van deze nieuwe topsport locatie bij Meerstad. De ontwikkeling kunnen we tegelijkertijd gaan vormgeven. Wij pleiten ervoor dat Gerard Kemkers een rol gaat spelen in de ontwikkeling van deze nieuwe topsport locatie. Hij heeft ervaring met beide disciplines, topsport ontwikkeling en uiteraard de schaatssport. In een volgend document komen wij hierop terug.

Samenwerking met andere topsportclubs in Groningen

Groningen kent niet alleen een trotse voetbalclub, maar ook andere topclubs die nationaal succes boeken: Donar (basketbal), GIJS (ijshockey) en Lycurgus (volleybal) zijn daar sprekende voorbeelden, maar vergeet niet de atletiek, roeien, vechtsporten, schaatsen en andere sporten en sporters.  Waar mogelijk willen we de krachten bundelen met deze topsportverenigingen om van elkaar te leren en samen meer impact te maken. Deze samenwerking kan meerdere vormen aannemen: een bestuurlijke paraplu groep, een omnivereniging.

  • Kennisdeling & organisatie: Periodieke bijeenkomsten tussen staf en bestuur van de clubs om best-practices te delen op gebied van talentontwikkeling, sport begeleiding, marketing en fan-engagement.
  • Gezamenlijke evenementen: Denk aan een jaarlijks Groningen Topsport Gala of open dag waar alle clubs zich presenteren aan het publiek. Sport clinics waarbij voetballers, basketballers, volleyballers en ijshockeyers samen kinderen een Multi-sportdag bezorgen.
  • Combi-abonnementen en acties: We verkennen de mogelijkheid van een Topsportpas voor fans, waarmee men korting krijgt bij wedstrijden van de andere clubs. Zo stimuleren we fans om elkaars sport eens te bezoeken, wat de algemene sportbeleving in de stad vergroot.
  • Gedeeld gebruik faciliteiten: In het kader van efficiëntie en ontmoeting kunnen we faciliteiten delen. Het Topsport zorgcentrum  blijft bestaan en wordt zoals het idee altijd al was, gebruikt door de top- en breedte sport, maar met de uitbreiding van Fort Rabenhaupt in Meerstad gaan we het splitsen en breder gebruiken.

Er is al een precedent voor een dergelijke samenwerking. In het verleden werkten de Groningse topclubs samen onder de vlag van de Energy Valley Topclub, waarbij bedrijven uit de energiesector gezamenlijk sponsor waren en de clubs zich inzetten om jeugd te interesseren voor techniek en duurzaamheid.

Op die leest kunnen we voortbouwen: stel een overkoepelend programma “Groningen Sport voor de Gemeenschap” voor, waarin FC Groningen, Donar, Lycurgus en GIJS samen met gemeente en kennisinstellingen projecten opzetten. Bijvoorbeeld: scholencompetities tussen verschillende sporten, gezamenlijke maatschappelijk stages bij elkaars clubs, of een stad-breed vrijwilligersplatform waar een vrijwilliger zich kan inzetten bij meerdere clubs en al haar ondersteunende bedrijven, organisaties en instellingen.

Door als sportclubs een front te vormen naar de buitenwereld vergroten we onze slagkracht en kansen in het aantrekken van partners en subsidies. Tevens laten we zien dat topsport in Groningen één familie is die samen de regio vooruit wil helpen. Deze integrale benadering past bij onze community-visie: het gaat niet om het succes van één club, maar om het welzijn en de trots van de héle gemeenschap.

Duurzaamheidsinitiatieven (groen, innovatief en circulair)

Duurzaamheid is niet langer optioneel – ook in de sportsector dragen we verantwoordelijkheid voor klimaat en toekomst. FC Groningen wil zich profileren als voorloper in duurzaam beleid in het betaald voetbal. Onder de noemer “De Groen-Witte (R)evolutie” lanceren we een reeks duurzaamheidsinitiatieven die zowel onze bedrijfsvoering als onze infrastructuur verduurzamen, in nauwe samenwerking met lokale innovatieve partners.

Enkele concrete pijlers van dit duurzaamheidsplan:

  • Energiepositief stadion en complex: We streven ernaar Euroborg (ons hoofdstadion) in 2030 energieneutraal of zelfs energiepositief te maken. Dit houdt in: maximaal bedekken van daken en gevels met zonnepanelen, het onderzoeken van een kleine energie opwekker op of nabij het stadion, en warmte-koude opslag onder de grond om seizoen overschotten op te slaan. Gasunie, Essent en regionale duurzaamheidsinitiatieven ondersteunen ons hierin. Het nieuwe trainingscomplex en mini stadion Oosterpark worden uiteraard vanaf dag één ontworpen als all-electric, circulair en klimaat adaptief. Dit moet niet alleen energie neutraal worden, maar ook kostentechnisch “neutraal”. Wat in twee weken wordt opgewekt, moet ingezet kunnen worden op het energie verbruik tijdens de wedstrijd en het totale event.
  • Samenwerking met HempFlax en circulair bouwen: Zoals eerder genoemd, zullen we in onze nieuwbouw (trainingscentrum, mini-stadion) gebruikmaken van bio-based bouwmaterialen uit de regio. Hennepvezel-isolatie, circulair beton (hergebruik van puin), FSC-gecertificeerd hout en gerecyclede kunststoffen krijgen prioriteit. We ambiëren een primeur: het eerste gebouw in het Nederlandse voetbal dat deels is opgetrokken uit hennepbeton of vergelijkbaar duurzaam materiaal, met dank aan kennis van HempFlax en partners. Dit is dan een landelijk uithangbord  voor innovatie in de bouw. Building en Entrance op het Zernike complex gaan hierbij helpen.
  • Groene mobiliteit en bereikbaarheid: We moedigen spelers, staf en supporters aan om duurzaam te reizen. Voorbeelden: plaatsing van tientallen elektrische laadpalen bij stadion en trainingscomplex, goede fietsparkeervoorzieningen en misschien zelfs een club-deelfiets/scooter systeem. In overleg met OV-bedrijven kijken we naar combitickets (wedstrijdticket = gratis bus/treinreis op die dag) om autogebruik te verminderen.
  • Afvalvrij en circulair in operaties: Achter de schermen voeren we afvalscheiding en -reductie strikt door. Doel is <10% restafval in 2026. Wedstrijddagen worden “plastic smart”: herbruikbare bekers in het stadion, geen wegwerpplastic meer. Oude shirts en banners krijgen een tweede leven in de vorm van tassen of merchandise via partijen als upcycling maar ook leerlingen van scholen uit onze regiokunnen hierbij betrokken worden. Samen met lokale startups en/of lokale bedrijven verkennen we innovatieve ideeën als het hergebruiken van regenwater voor veldirrigatie en het composteren van bio bekers.

Deze duurzaamheidsinitiatieven zijn niet alleen goed voor het milieu, maar versterken ook de band met partners. Noord-Nederland profileert zich als energietransitie-regio en onze club kan een aansprekend platform bieden – een “etalage” – voor groene innovaties. Bedrijven en kennisinstellingen tonen graag hun oplossingen in en rond het stadion. Zo snijdt het mes aan twee kanten: FC Groningen wordt goedkoper in operatie (lagere energielasten) en onderscheidt zich positief, terwijl partners hun duurzame technologie kunnen demonstreren aan een breed publiek.

Sociale inclusie en lokaal talent via jeugd, nieuwkomers, studenten, stadjers en ommerlanders om talent en werkgelegenheid te genereren

Een echte community-club laat niemand langs de zijlijn staan. FC Groningen zet daarom zwaar in op sociale inclusie – we willen dat iedereen in de regio mee kan doen en perspectief heeft, ongeacht achtergrond. We richten onze pijlen specifiek op drie groepen: de jeugd, nieuwkomers en mensen voor wie de arbeidsmarkt op afstand staat.

  • Jeugd en talentontwikkeling: In navolging van de succesvolle projecten van Stichting FC Groningen in de Maatschappij (die sinds 2010 mensen bereikt met sportprograms in stad en ommeland) breiden we onze activiteiten voor jongeren uit. We lanceren bijvoorbeeld “FC Groningen Talent Arena”, een naschools programma waar kinderen uit alle wijken wekelijks gratis kunnen sporten onder begeleiding van onze jeugdtrainers en opgeleide vrijwilligers. Daarnaast intensiveren we het scholenprogramma (hierover meer in het volgende hoofdstuk) om via sport voorlichting te geven over gezondheid, respect en samenwerken. Ieder kind in onze provincie moet de kans krijgen om te dromen – of dat nu een droom is om profvoetballer te worden of om, geïnspireerd door voetbal, iets anders te bereiken. FC Groningen gaat daar actief bij helpen, bijvoorbeeld door huiswerkbegeleiding aan te bieden aan jeugdspelers en door rolmodellen (onze spelers) in te zetten als ambassadeurs op scholen.
  • Lokale werkgelegenheid en opleiding: FC Groningen voelt zich verantwoordelijk om bij te dragen aan de economie van Noord-Nederland. Bij nieuwe projecten (stadionverbouwingen, bouw trainingscomplex) hanteren we waar mogelijk het principe Gronings, tenzij…: lokale aannemers en werknemers krijgen de voorkeur, wat direct banen schept in de regio. Daarnaast gaan we een arbeidsproject opzetten in samenwerking met de gemeente en UWV voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Bijvoorbeeld het onderhouden van het stadion en groenvoorziening eromheen, dit kan (onder begeleiding) gedaan worden door deze doelgroep in een werk-leertraject. In onze catering en facilitaire diensten willen we meer plek bieden aan mensen met een beperking of die re-integreren; de club als werkgever met een sociaal hart. Tot slot kijken we intern naar stages en trainee-ships: samen met de Hanzehogeschool, Alfa-college en Noorderpoort ontwikkelen we een jaarlijks FC Groningen Werkervaringstraject waarin een handvol pas afgestudeerden of laatstejaars studenten aan de slag kan op verschillende afdelingen (marketing, maatschappelijk, sport performance). Zo behouden we talent voor de regio en injecteren we frisse ideeën in de club.
  • Integratie van nieuwkomers: Groningen vangt de komende jaren veel vluchtelingen op,  maar ook andere mensen (studenten, expats en andere tijdelijke bezoekers) komen naar Groningen Wij willen voetbal in de maatschappij als middel tot integratie inzetten. We starten het project “Iedereen op het veld”, waarin we bewoners van asielzoekerscentra uitnodigen om deel te nemen aan voetbaltrainingen en -toernooitjes bij lokale amateurclubs en onze Foundation. We werken samen met het COA en organisaties als het Refugee Team. Doel is niet alleen om sport en ontspanning aan te bieden, maar ook in te zetten op aspecten als taal en contact: sport spreekt immers alle talen. Daarnaast wil de club enkele vrijwillige functies openstellen voor Groningers , met een deel daarvan  asielzoekers/statushouders, bijvoorbeeld  assistent materiaalman, kantinehulp of steward (waar taal voldoende is). Zo kunnen deze mensen werkervaring opdoen en tegelijkertijd onderdeel worden van onze voetbalcommunity. Dit sluit aan bij succesvolle voorbeelden elders waarbij voetbalclubs vluchtelingen betrekken om sociale contacten en routine op te doen.

Met deze initiatieven zorgen we dat FC Groningen echt van en voor iedereen is. We bouwen voort op het fundament dat er al ligt (onze stichting met projecten tegen bewegingsarmoede, partnerships met het UWV, etc.), maar tillen het wel naar een next level van inclusiviteit. Succes van de club wordt niet alleen gemeten in punten of omzet, maar in hoeveel levens we positief raken.

Community & Betrokkenheid

Het succes van een community-club valt of staat met de betrokkenheid van de gemeenschap zelf. FC Groningen wil de komende jaren fors investeren in community building: het actief opbouwen en onderhouden van relaties met supporters, inwoners, scholen, bedrijven en overheden. Dit hoofdstuk beschrijft hoe we die gemeenschapsband concreet vormgeven.

Samenwerking met scholen en onderwijsinstellingen

Onderwijs en sport zijn bondgenoten in de ontwikkeling van jeugd. FC Groningen gaat daarom structurele allianties aan met basisscholen, middelbare scholen, middelbaar beroepsonderwijs en hoger beroeps onderwijs in de regio. Ons doel is om duizenden leerlingen/ studenten te bereiken en te inspireren via voetbal. Enkele actiepunten:

  • FC Groningen in de klas: Een programma waarbij spelers, trainers of medewerkers gastlessen geven op scholen. Thema’s variëren van gezonde levensstijl, teambuilding, pesten, tot dromen najagen. Jongeren luisteren nu eenmaal met grote ogen naar een eerste elftal-speler die vertelt over doorzetten en discipline. We ontwikkelen lespakketten samen met docenten, zodat onze bezoeken goed aansluiten op de belevingswereld en leerdoelen.
  • Schooltoernooien en voetbalclinics: We revitaliseren de Scholencup in Groningen, een stedelijk schoolvoetbaltoernooi waarvan de finale op de heilige grasmat van Euroborg wordt gespeeld. Alle scholen – ook praktijkscholen en speciaal onderwijs – kunnen meedoen, want meedoen is belangrijker dan winnen. Daarnaast organiseren we met regelmaat clinics op ons trainingsveld, waar gymklassen een ochtend komen sporten o.l.v. onze jeugdcoaches. Dit kan in combinatie met een rondleiding in het stadion of een presentatie over voeding door onze clubdiëtist. Eurovoetbal moet terugkomen, dit roemruchte toernooi zou in 2022 weer terug komen, maar door financiële terugloop is dit niet van de grond gekomen
  • Partnerschap met Hanzehogeschool en RUG: Voor studenten bieden we projectmogelijkheden en onderzoeks-cases binnen de club. Bijvoorbeeld studenten sportkunde die bewegingsprogramma’s evalueren, of technische studenten die meedenken over het energiemanagement van het stadion. We stimuleren scripties en minor-projecten in samenwerking met FC Groningen. Zo nestelt de club zich ook in het hoger onderwijs. Bovendien bieden we een paar beurzen/stageplaatsen aan voor topsporters die studeren, in ruil voor een maatschappelijke bijdrage vanuit die studenten aan bijvoorbeeld onze jeugd (denk aan een Donar-speler die ook trainer is bij onze basketballende jeugd in de off-season, etc.).
  • Educatieve faciliteiten op de club: In het nieuwe trainingscomplex voorzien we studieruimtes voor onze eigen academiespelers (zodat zij huiswerkbegeleiding krijgen naast de training). Deze ruimtes kunnen overdag echter ook gebruikt worden door bijvoorbeeld ROC sportopleiding-klassen die praktijkles krijgen op de club. Door fysieke nabijheid ontstaan kruisbestuivingen tussen onderwijs en sport.

Door intensieve samenwerking met het onderwijs laat FC Groningen zien dat zij haar maatschappelijke rol serieus neemt. We helpen jongeren vaardigheden te ontwikkelen – teamwork, discipline, respect – die zowel op als buiten het veld van pas komen. Dit creëert bovendien nieuwe generaties supporters die de club in haar hart sluit doordat ze op jonge leeftijd al mooie ervaringen met FC Groningen hebben opgedaan.

Betrokkenheid van supporters en vrijwilligers

Supporters zijn de levensader van onze club. In een community-club hebben fans dan ook meer inbreng en meer mogelijkheden tot participatie dan ooit tevoren. We omarmen het credo: “Niet alle clubs hebben supporters; bij ons hebben de supporters een club en een thuis”

Supportersraad & co-creatie: De bestaande supportersorganisaties krijgen meer invloed op beleidsonderwerpen die de supportersbeleving raken, denk aan beleving, stadionfaciliteiten en cultuurprojecten. We richten doelmatige werkgroepen in waarin supporters samen met clubmedewerkers plannen uitwerken – bijvoorbeeld het inrichten van de clubmuseumruimte, sociale programma’s, aankleding, events etc- . Ideeën van fans krijgen serieuze opvolging, maar die basis staat al. Daar is het supporterscollectief in 2014 al mee gestart en wordt tegenwoordig door de supportersgroepen en het huidige “Ons Groningen” door ontwikkeld. Stichting “Laat ons weer samen juichen” is ook een prachtig initiatief.

  • Vrijwilligersprogramma “Groene Helden”: We zetten een vrijwilligerspool op onder de achterban. Fans die een steentje willen bijdragen kunnen zich aanmelden als “Groene Helden” voor diverse activiteiten: helpen bij maatschappelijke projecten (bv. een buurtopruimdag in clubkleding), ondersteunen bij events (open dag, amateurtoernooien) of zelfs klussen in en rond het stadion, denk aan schilderwerkzaamheden, of het gezamenlijk opknappen van een supportershome. In ruil voor de verrichte werkzaamheden krijgen deze vrijwilligers erkenning (bijvoorbeeld een exclusief shirt of jaarlijkse bedankavond) en natuurlijk eeuwige roem. Dit versterkt de onderlinge band: samen werken we aan onze club. Tevens gaan we ouderen en mensen die echt een familie  nodig hebben, maandelijks uitnodigen voor een avondje euroborg, biljarten, klaverjassen, muziek en andere leuke events.
  • Fan-funding en eigenaarschap: We onderzoeken innovatieve vormen van supportersbetrokkenheid in financiering. Bijvoorbeeld de uitgifte van “FC Groningen supporters invest fonds” waarbij supporters en regionale bedrijven obligaties kunnen kopen om projecten (bijvoorbeeld trainingscomplex te financieren, in ruil voor een bescheiden rente of VIP-ervaring. Of crowdfund-acties per specifiek doel. Door supporters medefinancier te maken, vergroot je de betrokkenheid en trots – men bouwt letterlijk mee aan de toekomst van de club. Dit hebben we al gedaan; voorbeelden hiervan zijn de FCG-Experience, sfeeracties en standbeelden.
  • Transparantie en dialoog: Een gemeenschap voelt zich alleen betrokken als er wederzijds vertrouwen is. Daarom gaan we vaker de dialoog aan via stadiongastenavonden, digitale forums en enquête onder fans. De directie en staf leggen op regelmatige basis verantwoording af over sportieve én maatschappelijke prestaties. We omarmen een open communicatiecultuur waar ideeën, kritiek en lof vanuit de achterban gewaardeerd en gehoord worden.

Het resultaat van deze initiatieven moet zijn dat elke supporter – seizoenkaarthouder of incidentele bezoeker – voelt dat hij/zij mede-eigenaar is van het verhaal FC Groningen. Samen creëren we een unieke sfeer en cultuur. De Euroborg (of nieuwe naam) wordt écht “onze huiskamer” waar iedereen zich thuis en gewaardeerd voelt. Dat zal zich uitbetalen in trouwere support, groeiende aantallen supporters en een club die ook in moeilijke tijden op de onvoorwaardelijke steun van zijn achterban kan rekenen.

Verbinding met lokale bedrijven en overheden

Om onze community-ambities waar te maken, moeten we ook buiten de sportwereld actief de handen ineenslaan. FC Groningen gaat proactief de verbinding zoeken met lokale bedrijven, de gemeente en provincie, én maatschappelijke organisaties.

  • Publiek-private samenwerkingen: We richten een Community Board op waarin vertegenwoordigers van de club, gemeente, provincie, onderwijs en bedrijfsleven zitting hebben. Dit platform komt bijvoorbeeld twee keer per jaar samen om gezamenlijke projecten door te spreken. Het idee hierachter is dat de uitdagingen van de regio – of het nu gaat om jongerenwerkloosheid, stadsontwikkeling of promotie van gezonde leefstijl – het beste aangepakt worden in coalities. De club kan fungeren als initiator of katalysator, bijvoorbeeld: samen met de gemeente sportveldjes aanleggen in achterstandswijken met onze branding, of met het UMCG gezondheidsprogramma’s opzetten waar spelers een rolmodel-functie vervullen.
  • Lokaal bedrijfsleven betrekken: Sponsor zijn van FC Groningen wordt aantrekkelijkker gemaakt voor MKB en startups door nieuwe vormen van partnerships. We zetten niet alleen in op traditionele reclame, maar we zetten bijvoorbeeld ook in op innovatiepartners: een lokaal techbedrijf kan zijn nieuwe gadget testen in het stadion (bv. een sensor voor veldbeheer), of een Groningse voedselondernemer kan een gezond lokaal product via onze kiosken aanbieden. We stellen een deel van de commerciële ruimte beschikbaar voor zulke lokale producten/diensten. Bovendien organiseren we netwerkbijeenkomsten (“Trots van het Noorden Businessclub”) waar grote én kleine ondernemers elkaar treffen en samen met de club maatschappelijke initiatieven opzetten (zoals gezamenlijk scholen adopteren, zie hierboven). Zo vervult de club een rol als verbinder in het bedrijfsnetwerk.
  • Maatschappelijke partners en goede doelen: We omarmen stichtingen en organisaties die passen bij onze waarden. Denk aan een structurele band met het Jeugdfonds Sport & Cultuur (zodat elk kind kan sporten, ook bij de club, ongeacht het inkomen van de ouders), of met vluchtelingenorganisaties voor onze integratieprogramma’s. Deze partners krijgen een podium bij onze wedstrijden en kanalen. Supportersvereniging, sponsoren en club werken samen in jaarlijkse acties (speelgoed inzamelen, kerstpakketacties, etc.). FC Groningen wordt zo een platform voor “goed doen”, waar de som der delen meer is dan de losse initiatieven.
  • Overheid als facilitator: We zoeken actieve afstemming met de Gemeente Groningen en Provincie over onze plannen (zoals infrastructuur, subsidie voor maatschappelijke projecten). Idealiter sluiten we een “City Deal” achtig akkoord: de club belooft sociale impact, de overheden ondersteunen financieel of faciliteren op een andere manier, bijvoorbeeld door subsidie(s) te verlenen aan het sportcomplex vanwege de openstelling voor breedtesport, of EU-fondsen binnenhalen voor een innovatieve energiemaatregel op het stadion. Door vroegtijdig samen te werken, borgen we dat onze projecten aansluiten op gemeentelijke en provinciale ontwikkelagenda’s (denk aan de omgevingsvisie, sportakkoorden, etc.).

Deze brede verankering in het netwerk van Noord-Nederland zorgt ervoor dat FC Groningen niet op een eilandje opereert, maar een integraal onderdeel wordt van het weefsel van stad en regio. We zetten onze bekendheid en imago in ten bate van Groningen: als er bijvoorbeeld een grote congres in de stad is, werkt de club mee aan de ontvangst; als er promotie voor de regio nodig is, treden wij op als ambassadeur (met spelers als boegbeeld). In ruil daarvoor mogen wij rekenen op een betrokken netwerk dat ons ook steunt als het sportief eens tegenzit. Samen laten we zien dat een voetbalclub enorme maatschappelijke waarde kan creëren.

Financiering en toekomstmodel

Om al deze plannen te realiseren, is een duurzaam financierings- en organisatiemodel nodig. Daarnaast heeft de club ontzettend hoge lasten. Deels door eigen keuzes en noodzaak, maar realistisch gezien zijn de huisvestingskosten te hoog en de afspraken te eenzijdig. Ze staan niet in verhouding. Hier moeten nieuwe afspraken over gemaakt worden.

FC Groningen moet ook inventiever zijn. Voorstel; Er komt een strategie met diverse inkomstenbronnen en een lange termijn blik tot 2030 en verder. We zetten in op Triple Helix”-financiering, afkomstig uit drie hoeken: publiek (overheid, subsidies), privaat (sponsoring, investeerders) én community (fans, crowdfunding). Hieronder lichten we de belangrijkste pijlers toe en presenteren we een routekaart richting 2030.

Duurzame inkomstenbronnen

  • Subsidies en fondsen: Veel van onze maatschappelijke en duurzame initiatieven komen in aanmerking voor subsidies. We richten een klein team op dat actief Europese, nationale en provinciale fondsen werft. Bijvoorbeeld EU-sportsubsidies voor inclusieprojecten, Rijksbijdragen voor energietransitie (via regelingen als MOOI of via de Nationale Sportinnovator subsidie), of gemeentelijke subsidies voor wijkverbetering in de diverse wijken en dorpen. Ook fondsen van vermogende stichtingen (bijv. Oranje Fonds voor sociale projecten) worden benaderd. Door projecten slim te koppelen aan beleidsdoelen van subsidiegevers, kunnen we een substantieel deel van de kosten extern financieren.
  • Strategische partnerships: Onze traditionele sponsoring transformeren we naar partnerships met gedeelde waarden. Dit betekent dat we naast het reguliere reclamepakket partners aantrekken die inhoudelijk bij ons verhaal passen. Denk aan een energiepartner (zoals Gasunie en Essent, al shirtsponsor geweest) die niet alleen betaalt maar ook kennis inbrengt voor onze duurzaamheidstargets – dat gebeurde eerder onder de vlag van Energy Valley en dat concept halen we terug. Of een zorgverzekeraar die onze gezondheidsprogramma’s in de regio mede mogelijk maakt in ruil voor zichtbaarheid. Daarnaast benaderen we lokale “captains” – succesvolle ondernemers of oud-investeerders – om ambassadeur te worden van deelprojecten. Bijvoorbeeld een Groningse bouwonderneming voor naming rights van het nieuwe trainingscomplex, of een IT-bedrijf dat onze digitale leerplatform sponsort. Deze partners investeren omdat ze rendement zien in maatschappelijke impact en regionale branding, naast financieel rendement.
  • supporters-funding en community-investeringen: Zoals eerder benoemd bij supportersbetrokkenheid, willen we de financiële betrokkenheid van fans vergroten. Via obligatie-uitgiftes, crowdfundingcampagnes of zelfs een equity-crowdfunding (waarbij supporters certificaten van aandeel verkrijgen in een nieuw op te richten maatschappelijke BV binnen de clubstructuur) betrekken we de community als mede-investeerder. Een voorbeeld route is het uitgeven van een “Groene Obligatie” om zonnepanelen op het stadion te financieren, waarbij investeerders (fans of anderen) hun inleg na X jaar terugkrijgen met kleine rente, betaald uit de besparing op energiekosten. Zulke modellen worden elders in Europa succesvol toegepast (Union Berlin gaf fans bijvoorbeeld aandelen in de stadionuitbreiding). Dit is pionieren voor Nederland, maar in Groningen durven we dat aan. Het vergroot bovendien de verbinding: de aanhang voelt zich letterlijk aandeelhouder van de vooruitgang.
  • Traditionele bronnen met nieuwe impuls: Uiteraard blijven reguliere inkomsten zoals ticketing, merchandising en tv-gelden belangrijk. Maar we geven er een community-sausje aan. Voorbeeld: speciale Maatschappij-seizoenkaarten voor bedrijven, die iets duurder zijn maar waarvan een deel direct naar onze stichting gaat – in ruil hiervoor krijgt het bedrijf MVO-rapportages van wat hun bijdrage heeft opgeleverd. Of merchandising die gemaakt is door sociale werkplaatsen (een deel van de opbrengst terug naar die werkplaats). Hiermee voegen we een laag toe aan bestaande inkomsten en maken we die toekomstbestendiger (fans en sponsors kiezen immers steeds vaker voor clubs die ergens voor stáán).

Routekaart 2025–2030

Om overzicht en houvast te bieden, vatten we de implementatie samen in een globale routekaart. Deze tijdlijn schetst de belangrijkste mijlpalen die we jaarlijks willen bereiken:

  • 2025: Planning & Fondsenwerving. Visie uitdragen naar alle stakeholders. Opzetten projectteams voor trainingscomplex Meerstad, starten haalbaarheidsstudies. Lancering “Iedereen op het veld” integratieproject, waar iedereen kan mee doen. Kick-off scholenprogramma FC Groningen in de Klas (10 scholen in Stad). Indienen eerste subsidieaanvragen (bijv. bij de EU voor sport-inclusie). Uitgifte van de eerste supportersobligatie voor duurzame stadionvoorzieningen. In december 2025 een groots community-evenement in Euroborg om de plannen te presenteren (Nieuwjaarsbijeenkomst voor alle supporters en partners). Tevens een startsein voor het sport- en cultuurmuseum. Een museum waar de Groninger sport en cultuur samen komen.
  •  Aan de slag & eerste zichtbare resultaten. Verwachte goedkeuring van gemeente voor locatie Meerstad; architectenselectie en ontwerp nieuw trainingscomplex. Start bouw klein stadion Oosterpark (als plannen rond zijn, anders dit jaar finale besluit en financiering). Uitbreiding scholenprogramma naar provincie (alle VO-scholen in provincie een clinic). Volledig vrijwilligersprogramma operationeel (minstens 100 “Groene Helden” actief). Duurzaam: plaatsing van zonnepanelen op dak van het nieuwe Oosterpark, en introductie herbruikbare drinkbekers stadionbreed (afvalreductie merkbaar). Organisatie eerste gezamenlijke sportevenement met Donar/Lycurgus/GIJS/Atletiek/Roeien/Hockey/Korfbal/etc (multisportdag op Grote Markt). Evaluatie en opschaling maatschappelijke projecten, rapportage aan subsidiegevers.
  • 2026: Bouw & Doorontwikkeling. Bouw van het Topsport Trainingscomplex Meerstad in volle gang (eerste steenlegging feestelijk evenement, inclusief jeugd die tijdcapsule ingraaft). Oosterparkstadion (fase 1) gereed voor gebruik: Vrouwen 1 en jeugd O21 spelen vanaf seizoen ‘26/‘27 hun thuiswedstrijden daar, met veel aandacht in media. Interne organisatie: opzetten van een Community & Impact afdeling binnen de club die alle sociale projecten coördineert en impact meet. Partners: minimaal 3 nieuwe grote maatschappelijk partners aangesloten. Sportief: eventuele promotie naar Eredivisie benut om extra aandacht te genereren voor onze community-aanpak (we zijn “de club die méér doet dan voetbal”).
  • 2027: Opening & Integratie. Officiële opening van het nieuwe trainingscomplex Meerstad, dat vanaf nu de thuisbasis is van alle trainingen. Groots open huis voor supporters en buurt zodat iedereen het complex kan zien en gebruiken (bijv. meteen een amateurtoernooi op de velden). Community: al onze programma’s (inclusie, jeugd, duurzaamheid) lopen nu volwaardig. We bereiken dit jaar bijvoorbeeld >30 scholen, >5.000 kinderen, >10.000 Groningers en >200 statushouders met onze initiatieven. We delen dit succesverhaal breed (jaarverslag Maatschappij). Financieel: we evalueren de supporters-funding instrumenten en overwegen nieuwe uitgifte om eventuele stadionverbouwingen te financieren.
  • 2028: Verankering & Groei. We bekijken de volgende stappen: mogelijk samenwerking met meer sportclubs (bv. uitbreiding “Groningen Sportalliantie” met meer takken of omliggende gemeentes). Onze maatschappelijke activiteiten worden verankerd in de structuur – wellicht door de stichting FC Groningen in de Maatschappij een groter mandaat te geven of zelfs mensen in de clubdirectie op te nemen met maatschappelijke portefeuille. Dit jaar kan ook in het teken staan van sportieve successen die de community-aanpak bekronen (bijv. promotie vrouwen naar Eredivisie of jeugd wint een beker, gevierd samen met de hele stad). Financieel is de club stabieler dan ooit dankzij diverse inkomstenstromen en kostenbesparingen uit duurzaamheid.
  • 2030: Doel bereikt, nieuw begin. FC Groningen viert zijn 60-jarig bestaan (in 2031) als een bloeiende community-club. We hebben onze doelen voor 2030 gerealiseerd: een volledig functionerend trainingscomplex, een eigen plek voor vrouwen en jeugd, sterke samenwerkingen in de regio, een klimaat neutrale bedrijfsvoering, en aantoonbare sociale impact (we kunnen laten zien hoeveel mensen gezonder, socialer, beter af zijn door onze initiatieven). Dit is echter geen eindpunt, maar een nieuw begin. We stellen een nieuwe visie op voor 2030-2040 om door te pakken en blijven vooroplopen als dé community club van Nederland.

Deze routekaart is ambitieus, maar haalbaar als we de krachten bundelen. Het dient als leidraad, wetende dat de werkelijkheid dynamisch is en we onderweg zullen moeten bijsturen waar nodig. Belangrijk is dat we elk jaar progressie boeken en transparant communiceren over wat is gehaald en wat niet, zodat iedereen vertrouwen houdt in de reis die we samen maken.

Oproep tot actie

Dit visiedocument schetst een toekomst waarin FC Groningen veel meer is dan een voetbalorganisatie – het is een beweging waarin iedereen in Noord-Nederland kan participeren. Maar deze visie kan alleen slagen als we gezamenlijk de schouders eronder zetten. Daarom doen we bij deze een vurige oproep aan iedereen die FC Groningen een warm hart toedraagt – en aan iedereen die gelooft in de kracht van sport en gemeenschap:

Aan de club(Directie, RVC en Houdstermaatschappij): Omarm dit plan, het is namelijk geen zomaar bedachte visie. Dit is ontwikkeld op basis van ervaring, gesprekken, kansen zien en logica. Investeer in de backbone, sta open voor ideeeën, innitiatieven, oud-medewerkers, oud-spelers en betrokken supporters. Wij voor jullie, jullie voor ons.

Aan supporters: Blijf niet aan de zijlijn staan, maar denk en doe mee. Jullie passie is onze grootste kracht. Word vrijwilliger, lever ideeën aan, investeer in de club wanneer dat kan. Laat zien dat wij Groningers samen unieke dingen kunnen bereiken. Vul de Euroborg zoals jullie altijd doen – een kolkende Groene Hel – maar breng die energie ook mee naar onze maatschappelijke projecten. Iedere fan kan ambassadeur zijn in zijn of haar buurt.

Aan de gemeente en provincie en alle politieke partijen: Omarm deze visie en zie FC Groningen als partner in het behalen van maatschappelijke doelen. Help ons waar mogelijk met ruimte, regelingen en middelen om de beschreven projecten te realiseren. Besef dat investering in deze club zich terugbetaalt in sociale cohesie, trots voor de regio en positieve aandacht in heel Nederland. Laten we innovatief durven zijn – zoals Groningen dat eigen is – en samen een voorbeeld scheppen dat nationaal navolging krijgt.

Aan bedrijven en investeerders: Stap aan boord van dit avontuur. We bieden u niet zomaar naamsbekendheid, maar deelname in een verhaal met betekenis. Uw bedrijf kan verschil maken in het leven van duizenden terwijl u onderdeel wordt van het netwerk rond een trotse club. Denk groter dan alleen traditionele sponsoring; zie dit als een maatschappelijk ondernemerschap waarin rendement meerdere vormen kent. We heten het MKB tot multinationals welkom om samen met ons deze visie uit te dragen.

Aan maatschappelijke organisaties, scholen en clubs: Zoek de samenwerking met ons op. Onze deur staat wagenwijd open voor nieuwe initiatieven, hoe klein of groot ook. We geloven heilig in verbinding. Samen kunnen we projecten opzetten die voor één partij alleen niet mogelijk waren. Gebruik ons platform, draag ideeën aan en zie ons als een vehikel om goede doelen sneller vooruit te helpen.

Ten slotte, aan alle Groningers: Dit is jullie club, jullie trots. Laten we er samen iets fantastisch van maken. Van Zoutkamp tot Delfzijl, van Stad tot Ommeland – iedereen moet de impact kunnen voelen. Ik vraag om jullie steun, maar beloof er veel voor terug: een club die klaarstaat voor de gemeenschap, die jongeren perspectief biedt, die duurzaamheid versnelt en die bovenal het noordelijke saamhorigheidsgevoel versterkt.

Met deze visie en plannen in handen beginnen we aan een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van FC Groningen. Een hoofdstuk die we samen gaan schrijven. Ik nodig jullie uit om mee te doen. Pak de hand die de Trots van het Noorden u aanreikt, denk mee, doe mee, en bouw mee. Zo zorgen we ervoor dat in 2030 iedereen kan zeggen: FC Groningen is van ons, en samen hebben we er iets prachtigs van gemaakt – op het veld én daarbuiten.

WIJ ZIJN SAMEN (FC) GRONINGEN


2 reacties op “Nij begun, een nieuw begin”

  1. Jan van der Veen avatar
    Jan van der Veen

    Mijn complimenten met dit geweldige plan!
    I.v.m.mijn leeftijd zal ik dit waarschijnlijk allemaal niet meer mee maken.
    Ik heb meer dan 50 jaar een seizoenskaart gehad en
    volg de FC nog op de voet.
    U zou dit plan ook moeten zenden aan o.a.
    Directie FC, supportersvereniging, Gemeentes etc.
    Ik wens U hiermede heel veel succes.
    Vr.gr.

  2. Dick Heuvelman avatar

    Complimenten voor deze uitgebreide en stevig onderbouwde toekomstvisie. Dit verhaal maakt duidelijk dat we geen directeuren van verre hoeven te halen, want dit stuk ademt Groninger bestuurskracht.
    Kritische nooit: het door Niels geschetste tijdpad lijkt me te optimistisch gezien de omvang van alle plannen met mogelijke partners en – niet te vergeten – traag werkende overheden. Ergo, er zal zowel in stad als provinciale een heel andere politieke wind moeten gaan waaien om dit megaproject te realiseren. Sport is een al jaren een stiefkindje bij de gevestigde politieke orde.
    Maar Ik zegen de plannen van Niels Hilboesen graag. Hopelijk krijgt de steun die nodig is.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *